Các giai đoạn phát triển của marketing

Trước khi bàn đến các giai đoạn phát triển của Marketing, chúng ta sẽ nhắc lại một chút về sự ra đời và hình thành của Marketing:
“Marketing ra đời nhằm giải quyết những mâu thuẫn giữa người bán với người mua và người bán với người bán. Marketing là một thuật ngữ tiếng Anh được sử dụng đầu tiên vào năm 1902 trên giảng đường đại học tổng hơp Michigan ở Mỹ. Tuy các hoạt động Marketing có từ rất lâu nhưng sự ra đời của marketing chỉ hình thành từ những năm đầu thế kỷ 20”.

1. Giai đoạn hướng theo sản xuất (Production Orientation)

Trước năm 1930, các công ty chỉ tập trung vào việc sản xuất. Các nhà điều hành sản xuất và các kỹ sư là người có ảnh hưởng quyết định đến kế hoạch của công ty.

Giai đoạn này phù hợp với 02 tình huống:

Chi phí sản xuất quá cao và việc tăng năng suất là cấn thiết để kéo chi phí xuống.
Nhu cầu thị trường lớn hơn khả năng cung ứng

Chức năng của bộ phận bán hàng đơn giản là giải quyết đầu ra của công ty với giá được xác định bởi bộ phận sản xuất và tài chính.

Các nhà buôn sỉ và buôn lẻ trong giai đoạn này nhấn mạnh vào các hoạt động bên trong, tập trung vào hiệu quả và kiểm soát chi phí.

2. Giai đoạn hướng theo sản phẩm (Product Orientation)

Do người tiêu dùng có nhu cầu sản phẩm chất lượng cao nhất so với số tiền họ chi trả ra nên các nhà sản xuất tập trung tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng cao, tinh xảo và không ngừng cải tiến chúng để thu hút khách hàng.

Giả thuyết của nhà sản xuất rằng khách hàng muốn sản phẩm như vậy nên họ sản xuất ra chúng. Trong đó những mong muốn của khách hàng thường khác hơn những sản phẩm cung cấp nên khâu tiêu thụ vẫn khó khăn

3. Giai đoạn hướng theo bán hàng (Sales Orientation)

Giai đoạn khủng hoảng kinh tế thế giới làm thay đổi nhận thức của các doanh nghiệp (không còn chú trọng tăng cường sản xuất mà là phải chú trọng đến việc bán sản phẩm làm ra). Việc đưa ra sản phẩm tốt vẫn chưa đảm bảo sự thành công trên thị trường.

Trong giai đoạn này, các hoạt động khuyến khích khách hàng mua được sử dụng rầm rộ để bán những sản phẩm mà công ty đã sản xuất. Những hoạt động bán hàng và những nhà quản trị bán hàng bắt đầu được coi trọng và có nhiều trách nhiệm hơn trong công ty.

Chính trong giai đoạn này, những cách bán hàng quá tích cực như: thúc ép, vận động khách hàng mua sản phẩm có sẵn và những cách bán hàng phi đạo đức được thực hiện. Kết quả là các hoạt động bán hàng phải gánh chịu những tiếng xấu.

4. Giai đoạn hướng theo Marketing (Marketing Orientation):

Sau chiến tranh thế giới thứ 2, nhu cầu gia tăng nhanh chóng ở khắp các nước. Các nhà sản xuất gia tăng sản lượng. Tuy nhiên, lúc này người tiêu dùng không dễ bị thuyết phục. Người tiêu thụ có kiến thức, kinh nghiệm, hiểu biết và ít bị ảnh hưởng
Ngoài ra, họ có nhiều sự lựa chọn do những kỹ thuật mới ứng dụng trong sản xuất, sản phẩm ngày càng phong phú và đa dạng hơn. Do vậy, hoạt động Marketing tiếp tục thay đổi. Nhiều công ty nhận thấy rằng họ phải sản xuất những gì người tiêu dùng cần.

Các công ty xác định nhu cầu của người tiêu thụ và thiết kế các hoạt động của công ty để đáp ứng những nhu cầu này ngày càng hiệu quả. Trong giai đoạn này, hình thức Marketing hiện đại được áp dụng. Các hoạt động Marketing được hoạch định trong những kế hoạch kinh doanh ngắn hạn và dài hạn của công ty.

5. Marketing xã hội (Societal Marketing)

Marketing có thể giúp công ty đạt được mục tiêu thỏa mãn khách hàng, thu được lợi nhuận nhưng đồng thời cũng có những hoạt động bất lợi cho cộng đồng (xã hội) như: gây ô nhiễm môi trường, làm cạn kiệt tài nguyên, ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng, … Tình hình trên đòi hỏi doanh nghiệp phải có 1 quan điểm mới rộng hơn quan điểm Marketing.
Những người làm Marketing phải cân đối 3 vấn đề trong khi hoạch định các chính sách Marketing. Đó là:
          – Thỏa mãn nhu cầu và mong muốn của khách hàng
          – Đáp ứng những lợi ích chung, lâu dài của xã hội
          – Đạt được những mục tiêu hoạt động của công ty

Một số doanh nghiệp đã thu được doanh số và lợi nhuận rất lớn do việc thích ứng và áp dụng quan điểm này (chắc các bạn còn nhớ Ajinomoto đánh bại Vedan bằng việc bảo vệ môi trường – cụ thể là quy trình xả thải không gây hại cho sông, hồ, …)

Như vậy có 5 giai đoạn phát triển của marketing đã tạo nên một nền marketing hiện đại hay marketing năng động. Đặt trên cơ sở trao đổi giá trị với luận đề “ thỏa mãn nhu cầu người tiêu dùng”